Funkcje oka
Aparat wzroku odpowiada za dostarczanie najważniejszych informacji pochodzących z otoczenia. W toku ewolucji z prostych receptorów światłoczułych rozwinęły się w wyspecjalizowany narząd odpowiedzialny za przetwarzanie 80% bodźców docierających do nas z otoczenia. Aż 10% wszystkich komórek nerwowych mózgu jest całkowicie zaangażowana w interpretację sygnałów płynących z narządu wzroku.
W tym artykule wyjaśnimy specyfikę funkcjonowania tego niezmiernie ważnego narządu, od którego zależy normalność naszego życia. Po kolei będziemy się odnosić do poszczególnych elementów całego aparatu wzrokowego, wyjaśniając jaką funkcjonalność nadają swoją obecnością w naszej zdolności widzenia.
Funkcje jakie pełnią poszczególne elementy oka
Zacznijmy od samej funkcjonalności jakiej dostarcza zewnętrzna i wewnętrzna struktura obwodowa gałki ocznej. Musimy wiedzieć, że składa się ona z trzech warstw błoniastych, do których należą:
- Zewnętrzne błony włókniste, do których zalicza się twardówka i rogówka.
Pierwsza z nich nadaje odpowiedni kształt gałce ocznej oraz pełni rolę ochronną ograniczając wpływ czynników zewnętrznych na jego zawartość. Natomiast, rogówka to uwypuklenie twardówki w przedniej części oka o przezroczystej strukturze, pozwalającej na przenikanie promieni świetlnych. Wspomniane uwypuklenie odpowiada za równomierne załamywanie promieni świetlnych docierających do wnętrza oka. Umożliwia to lepszy ogląd przestrzenny wraz z dokładniejszym postrzeganiem głębi, która warunkuje ocenę odległości poszczególnych obiektów względem siebie. Dodatkowo trzeba nadmienić, że to właśnie ona pełni funkcję ochronną wobec tęczówki ulokowanej tuż za nią.
- Błona środkowa, na którą składa się tęczówka, ciało rzęskowe oraz naczyniówka.
Tęczówka determinuje kolor naszych oczu. Oprócz tej estetycznej czynności swoją obecnością ogranicza lub zwiększa dopływ światła do komórek światłoczułych na siatkówce, na której odczytywany i interpretowany jest obraz. Naczyniówka to swego rodzaju doręczyciel własności odżywczych i tlenu do komórek wchodzących w skład gałki ocznej. Występuje w niej powłoka sieciowa naczynek włosowatych, transportujących krew dotlenowaną i odtlenowaną. Ponadto, druga warstwa naczyniówki kontroluje sprężystość oka, dlatego zbudowana jest z licznych włókien sprężystych. Za wytwarzanie cieczy wodnistej utrzymującej należyte ciśnienie wewnątrz-gałkowe odpowiedzialne jest ciało rzęskowe. Jest czymś w rodzaju pośrednika miedzy poszczególnymi warstwami błoniastymi, albowiem przylega do nich i jednolicie je zespala. Do rozprowadzanej cieczy wnikają z naczynek wartości odżywcze, dzięki czemu nie obumierają żywe komórki w rogówce i soczewce.
- Wewnętrzna warstwa w postaci siatkówki
Warstwowo-błoniasta budowa gałki ocznej i jej elementy
- Soczewka to dwuwarstwowy przezroczysty nabłonek, którego zdolności zmieniania kształtu powodują modyfikację skupienia wiązki światła. W ten sposób reguluje ona postrzeganie obiektów, które mogą znajdować się blisko bądź daleko aparatu wzrokowego. Pozwala tym samym na ostre widzenie niezależnie od odległości. Ta własność jest zapewniona dzięki jej elastyczności, która zmienia punkt ogniskowej (punkt skupienia promieni świetlnych)
- Nerw wzrokowy transportuje sygnały jakie zostały odebrane przez komórki światłoczułe na siatkówce oka bezpośrednio do mózgu.
- Powieka jest fałdem skórnym pełniącym funkcję ochronną przed wysychaniem oka, który rozprowadza tym samym wydzielinę gruczołu łzowego. Ponadto, osłania gałkę oczną przed urazami mechanicznymi czy zabrudzeniami.
- Rzęsy wyłapują drobinki nieczystości występujące w powietrzu starając się o utrzymanie higieny oka
- Oczodół kostny to w nim osadzona jest większa część gałki ocznej. Zapewnia jej miejsce oraz dogodną lokalizację. Z racji tego, że chowa znaczną część oka przyczynia się w dużej mierze do ochrony przed urazami mechanicznymi.
- Gruczoł łzowy odpowiada za dostarczenie bakteriobójczej substancji ściekającej wnętrzem kanalika na powierzchnię oka. Dodatkowo, substancja ta zapewnia właściwy metabolizm rogówki.