Jaskra jest chorobą wzroku, która powoduje uszkodzenie nerwu wzrokowego, co w konsekwencji może prowadzić do utraty wzroku, czyli ślepoty.
Nie należy bagatelizować żadnych objawów tej choroby. Szybka reakcja i rozpoczęcie leczenia może spowolnić postępowanie choroby, bądź zupełnie je zatrzymać.
Najlepiej regularnie badać oczy u lekarza okulisty, także w kierunku jaskry. Zachęcamy do umówienia wizyty w Italooptica. Nasi lekarze kompleksowo zajmą się Twoimi oczami.
Jaskra co to jest?
Jaskra (glaukoma) to schorzenie polegające na postępującym uszkodzeniu nerwu wzrokowego, które doprowadza do całkowitej utraty wzroku. Jest chorobą częstą – powyżej 40 roku życia chorują na nią dwie osoby na sto. Około 70 milionów ludzi na świecie cierpi na jaskrę, z tego jedynie połowa jest świadoma swojej choroby. Jaskra występuje częściej u osób z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym oraz wysoką krótkowzrocznością.
Chorują na nią zarówno osoby dorosłe, jak i dzieci. Co prawda ryzyko wzrasta wraz z wiekiem, jednak szacuje się, że jedno na 10 000 dzieci rodzi się z jaskrą. Jest ona główną przyczyną ślepoty w krajach rozwiniętych. Jaskra nie jest nazwą jednej choroby, ale całej grupy chorób, połączonych wspólną cechą – postępującym zanikiem nerwu wzrokowego, niekiedy prowadzącym nawet do utraty wzroku.Najczęściej występująca odmiana schorzenia to:
- jaskra pierwotna otwartego bądź zamkniętego kąta
- jaskra wtórna otwartego bądź zamkniętego kąta.
Jaskra Objawy
Schorzenie najczęściej przebiega bezobjawowo, chory zauważa uszkodzenie dopiero, gdy nerw wzrokowy jest już praktycznie całkowicie zniszczony. Pierwsze niepokojące związane z jaskrą objawy to przede wszystkim
- pojawienie się tak zwanego efektu halo wokół przedmiotów będących źródłem światła
- ograniczone pole widzenia, nazywane inaczej widzeniem tunelowym
- pogarszanie kondycji zdolności widzenia
Jaska Przyczyny
Nadmierne ciśnienie wewnątrz-gałkowe może być podyktowane uprzednim wystąpieniem tego typu uwarunkowań:
- odgórnie występujące wysokie ciśnienie tętnicze
- zaburzenia insuliny
- pojawienie się zmian miażdżycowych
- krótkowzroczność spadająca poniżej 4 dioptrii
- genetyczna predyspozycja do zachorowalności zaobserwowana w rodzinie
- częste stresowanie się
Jak widzą pacjenci z jaskrą?
Ofiara jaskry w wyniku postępujących uszkodzeń nerwu wzrokowego najpierw doświadcza zaburzeń widzenia obwodowego. Ze względu na tą prawidłowość często poszkodowany nawet nie zdaje sobie sprawy ze swoich dolegliwości, bowiem jest to cięższe do wykrycia niż wtedy gdyby dochodziło do zaburzeń widzenia centralnego. Jest to tak zwane zawężanie pole widzenia, które skutkuje tym, że chory nabywa przestrzeni widzenia o charakterze często już nieodwracalnym. Takie osoby mogą stanowić poważne zagrożenie dla życia i zdrowia innych, szczególnie w przypadku znalezienia się w ruchu drogowym.
Jaskra Diagnostyka
Niezmiernie ważne we właściwym pojmowaniu schorzenia jakim jest jaskra, jest patrzenie na nią przez pryzmat nie jednej konkretnej choroby, lecz jako grupy zaburzeń wzrokowych. Sam ten fakt utrudnia jednoznaczną diagnostykę skłaniając lekarzy w stronę przeprowadzenia kilku badań okulistycznych, na bazie których dopiero można wyciągnąć równoznaczne wnioski. W pierwszej kolejności przeprowadza się stereoskopową ocenę ciśnienia wewnątrz-gałkowego. Trzeba to zadanie wykonywać kilkukrotnie aby wykluczyć tymczasowe zaburzenie ciśnieniowe płynu śródgałkowego. Dodatkowo należy rozpatrzyć jakość funkcjonowania nerwu wzrokowego. Są to badania z gatunku tych podstawowych i niezmiernie ważne jest ich uzupełnienie m.in. pachymetrią, gonioskopią, badaniem GDx czy weryfikacją pola widzenia.
Szczególnie warte uwagi jest urządzenie typu aparat GDx VCC. Powodem jego powstania było jak najszybsze reagowania na zmiany jaskrowe u potencjalnych chorych. Działanie maszyna skupia się na kontroli zmian w grubości i uszkodzeniu nerwu wzrokowego. Urządzenie jest obecnie rzadkością na polskim rynku. Jednak jego zdumiewająca skuteczność wykrywania objawów na poziomie 96% przemawia za coraz dalszą popularyzacją tego osprzętu.
Jaskra Leczenie
Jaskry niestety nie da się wyleczyć. Jest to choroba, której można przeciwdziałać, jednak nie da się jej całkowicie zapobiec. W tej chorobie bardzo kluczowym czynnikiem jest czas. W związku z tym że nie można się jej po prostu pozbyć, a jej skutki po wpływem czasu są coraz trudniejsze do zniwelowania, zaleca się niebagatelizowanie nawet najmniejszych objawów i natychmiastowe przystąpienie do leczenia. Istotą leczenia niestety jest hamowanie procesu postępowania schorzenia. Pierwszeństwo w zastosowaniu mają oczywiście nieinwazyjne medykamenty będące pod postacią kropli czy żelu. Dopiero braki rezultatów (nie w przypadku oczywistej diagnozy, która wprost daję informację o bezsensowności prowadzenia kuracji bezinwazyjnej) skłaniają lekarzy do skierowania pacjenta na zabieg operacyjny.
.
Jaskra operacja
Przeprowadzenie zabiegu usunięcia jaskry jest często rozpatrywane jako ostateczność. Brak możliwości powstrzymania choroby poprzez krople do oczu czy interwencję laserową wiąże się z jednoznaczną decyzją o konieczności podjęcia operacji. Niestety, nawet młodsze osoby w wyniku poważnych różnic w ciśnieniu wewnątrz-gałkowym, mogą być zdane tylko i wyłącznie na operację, jeśli farmakologiczne leczenie nie niesie ze sobą pożądanych efektów. Jednak, czasem operacja jest podejmowana jako pierwszorzędny krok. Taka sytuacja ma miejsce jeśli:
- jaskra jest wrodzona
- jaskrze towarzyszy brak regulacji ciśnienia
- występuje konieczność natychmiastowego zredukowania bardzo dużego ciśnienia wewnątrz-gałkowego
Przygotowanie do operacji
Należy pamiętać, że również sami pacjencji swoim postępowaniem przez zabiegiem wpływają na jego pomyślność oraz zachowanie efektów pooperacyjnych. Operowany powinien znaleźć się odpowiednio wcześniej u lekarza internisty celem upewnienia się o braku przeciwskazań co do wykonania zabiegu. Niezmiernie istotne jest odstawienie leków oddziałujących na krzepliwość krwi. Warto również przedstawić całokształt przyjmowanych leków, aby pozostawić lekarzowi samemu ocenić jego potencjalny wpływ na przebieg operacji.
Przebieg operacji
Ze względu na rodzaj jaskry możemy wyróżnić różne sposoby operacji oka. Przyjrzyjmy się tym najpopularniejszym zabiegom:
Goniotomia:
Zabieg ten polega na przecięciu kąta przesącza oka. Jego celem jest uwolnienie wnętrza oka od nadmiaru płynu cieczy wodnistej powodującej nadciśnienie. Ma on pierwszeństwo przed innymi w przypadku kuracji jaskry wrodzonej.
Trabekulektomia:
Drugim alternatywnym rozwiązaniem jest trabekulektomia. Polega ona na stworzeniu warunków odpływu cieczy poprzez wyżłobienie nowego kanału (oprócz kąta przesączania) mającego miejsce miedzy torebką Tenona, a komorą przednią. Jest najczęściej wybieranym zabiegiem w przypadku jaskry pierwotnej zamykającego się kąta.
Zabiegi setonowe:
Jeśli dotychczasowe metody mogą nie zdać egzaminu, lekarze decydują się na umieszczenie implantu. Ma on umożliwiać prawidłowe funkcjonowanie oka również na takich samych zasadach przesączu płynu, tylko że naruszamy tutaj naturalne środowisko gałki ocznej.
Zabiegi cyklodestrukcyjne:
Dodatkowo, można próbować zmniejszyć produkcję płynu cieczy wodnistej zabiegami cyklodestrukcyjnymi.
Leczenie laserowe (trabekuloplastyka)
Celem leczenia laserowego jest dokładnie tak samo jak w powyższych przykładach udrożnienie kąta przesączu. Laser wypala w tym miejscu kanaliki, którymi może spływać nadmiar płynu gałki powodujący nadciśnienie. Bardzo często jest stosowany jeśli na nic nie zdają się podawane krople do oczu pacjenta chorującego na: jaskrę wtórna otwartego czy zamykającego kąta, bądź w przypadku jaskry pierwotnej otwartego kąta.