Zaćma – cichy złodziej naszych oczu, współczesna choroba naszego wzroku. Nie daje o sobie wprost znać, nie powoduje bowiem bólu, czy też przekrwionych oczu. Z pewnością powinien zaniepokoić nas rozmyty obraz widzenia i brak jego ostrości. Te pierwsze sygnały to znak ostrzegawczy by zgłosić się do specjalisty. Zaćma to stopniowy proces, ale zdarzają się przypadki, że przychodzi pacjent i twierdzi, że nie widzi od tygodnia, a nawet od wczoraj. Lekarze okuliści – salonów Italooptica, specjalizują się od lat w leczeniu zaćmy.
Nie bagatelizuj zatem pierwszych objawów i umów się na wizytę do jednego z naszych salonów już dziś.
Zaćma co to jest?
Zaćma (łac. cataracta) to mówiąc najprościej – zmętnienie soczewki oka. Jest następstwem utraty jej przejrzystości, także zaburzeń przemiany materii soczewki oraz starzeniem się organizmu. W rezultacie prowadzi niestety do całkowitej utraty wzroku. Najczęściej mamy odczynienia z zaćmą starczą, związaną z wiekiem. W niektórych przypadkach, zaćma może być spowodowana również urazem oka, zapalnym stanem błony naczyniowej, przyjmowaniem niektórych leków np. długotrwałym stosowaniem korykosteroidów. Może dotknąć również osoby młode ze zdiagnozowaną krótkowzrocznością oraz cierpiące na cukrzycę. Może być nabyta ale i też wrodzona.
Według Światowej Organizacji Zdrowia, zaćma to główna przyczyna dysfunkcji wzroku, a najczęściej wykonywany zabieg okulistyczny w Polsce to operacyjny zabieg usunięcia zaćmy. W naszym kraju wykonuje się średnio 3 tysiące operacji na milion mieszkańców, gdzie dla porównaniu w krajach europejskich wykonuje się rocznie 6 tysięcy takich zabiegów.
Zaćma a objawy
Wśród najczęstszych objawów świadczących o zaćmie możemy wyróżnić:
- pogarszająca się z czasem ostrość widzenia
- nasilająca się krótkowzroczność
- wzmagająca się różnowzroczność
- coraz częstsze męczenie się oczu
- tzw. widzenie za mgłą
- podwójne widzenie przedmiotów
- zniekształcone widzenie przedmiotów
- trudność z poruszaniem się
- problem z oceną odległości i poruszaniem się
- oślepiające jasne światło
- Zaburzenia widzenia kolorów
- problem z dobraniem odpowiednich okularów
Typy zaćmy i charakterystyczne dla nich objawy
Możemy mówić o dwóch typologiach zaćmy. Pierwsza odnosi się do przyczyny występowania choroby i dotyczy zaćmy starczej, wrodzonej oraz wtórnej. Druga natomiast dotyczy lokalizacji w obrębie której zaszły zmiany chorobowe. Wśród rodzajów zaćmy możemy wyróżnić:
1 ZAĆMĘ JĄDROWĄ
Dotyczy ona zażółcenia oraz stwardnienia jądra soczewki. Badania kliniczne wykazują, że pierwsze fazy stwardnienia jądra soczewki, wpływają na zwiększenie jej mocy łamiącej. Na skutek czego możemy mówić o krótkowzroczności. Zauważalna jest wówczas u pacjenta gorsza ostrość widzenia w dal, natomiast o wiele lepsza z bliska. Kolejnym objawem zgłaszanym przez pacjentów jest gorsze widzenie w świetle jasnym a także nieprawidłowe rozróżnianie kolorów.
2 ZAĆMĘ PODTOREBKOWĄ TYLNĄ
Ten rodzaj zaćmy dotyka najczęściej młodych pacjentów. Do jej objawów zaliczyć możemy upośledzenie widzenia z bliska oraz trudności z widzeniem w jasnym świetle. Jest to zdecydowanie choroba związana z wiekiem, może być spowodowana jednak stosowaniem steroidów, stanów zapalnych, następstwa urazów, czy kontaktu z jonizującym promieniowaniem. Na tylnym biegunie soczewki dochodzi do jej zmętnienia. Odczuwalne jest wówczas przez pacjenta upośledzenie widzenia z bliska oraz trudności z widzeniem w jasnym świetle.
3 ZAĆMĘ KOROWĄ
Charakterystyczne dla tego rodzaju zaćmy jest przyjmowanie przez zmętnienie kształtu klina. Początkowo korowa zaćma rozwija się w zewnętrznych włóknach soczewki, z reguły w jej dolnej części. Do jej charakterystycznych objawów zaliczyć można zmniejszenie ostrości widzenia, problem z widzeniem po zmierzchu a także w ciemnych pomieszczeniach. Pojawia się również odczucie widzenia zamazanych konturów przedmiotów.
Jak widzi osoba z zaćmą?
Osoba z zaćmą widzi świat jak jakby za mgłą, jak przez zabrudzoną szybę. Przedmioty które są w zasięgu naszego wzroku stają się zamazane. W ciągu dnia żywe kolory bledną. Oślepia nas widzenie w słoneczny dzień a widzenie w nocy sprawia nam trudność.
Czy da się całkowicie wyleczyć zaćmę?
Chirurgiczne usuniecie zaćmy to bardzo skuteczna metoda na jej pozbycie się. Jeśli jednak na skutek operacji nasza jakość widzenia nie uległa poprawie, możliwe że jest to działanie współistniejących chorób w postaci zwyrodnienia siatkówki czy tez wzrokowego nerwu. pamiętajmy że operacja zaćmy może być wykonana tylko raz – na zawsze.
W pewnej grupie pacjentów po przebytej operacji może pojawić się częściowe zmętnienie tylnej torebki soczewki. Wówczas chory ma wrażenie zamglenia widzenia jak na początku zaćmy, jednak można to wyleczyć przy pomocy lasera, którym robi się otwór w zmętniałej torebce. Dzięki temu pooperacyjna ostrość wzroku zostaje przywrócona.
Po operacji zaćmy pacjent poddawany jest badaniu kontrolnemu w pierwszym dniu po zabiegu. Chorzy powinni również przyjmować krople z antybiotykiem i steroidami, przez około 4 tygodnie po operacji. Do trzech miesięcy po zabiegu należy unikać wysiłku fizycznego.
Zaćma a operacja
Przygotowanie do operacji
W czasie przygotowań do operacji zaćmy pacjent wraz z lekarzem musi wybrać sztuczną soczewką wewnątrzgałkową, która zastąpi usuniętą zmętniałą soczewkę oka. Techniki wytwarzania sztucznych soczewek ulegają nieustannym postępom, zbliżając się coraz bardziej do ich naturalnych odpowiedników. Można powiedzieć, iż sztuczna soczewka w pewien sposób przewyższa naturalną, gdyż dzięki niej można skorygować wady wzroku czy chronić siatkówkę oka przed szkodliwym promieniowaniem UV.
Przebieg operacji zaćmy
Zabieg usunięcia zaćmy w większości przypadków jest nieskomplikowany, trwa on zwykle ok. 20-40 minut, wykonywany jest z znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu jego przebieg jest bezbolesny. Ważnym jest, aby zabieg chirurgiczny został przeprowadzony jak najwcześniej – nie istnieje bowiem metoda pozwalająca na cofnięcie powstałych zmętnień, zaś ryzyko powikłań operacyjnych oraz pooperacyjnych wzrasta wraz z rozwojem choroby.
Ważnym jest, aby pamiętać, iż zabieg chirurgicznego usunięcia zaćmy jest prostą oraz wysoce skuteczną metodą leczenia. Wykonywane jest niewielkie nacięcie po stronie rogówki, poprzez które usuwana jest zmętniała soczewka oka – zastępowana jest ona sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Ze względu na fakt, iż nacięcie jest niewielkie, zabieg usunięcia zaćmy z reguły nie wymaga stosowania szwów, zaś oko goi się szybko, jest to tzw. chirurgia jednodniowa – pacjenci wypisywani są do domu tego samego dnia, w którym wykonywany był zabieg – przeważnie po około 2 godzinach.
Czy zabieg zaćmy jest bolesny?
Zabieg usunięcie zaćmy jest bezbolesny. Jeśli natomiast odczujemy jakikolwiek ból, o wszystkich dolegliwościach bólowych trzeba natychmiast zgłaszać lekarzowi. Najczęściej przyczyną bólu jest zbyt słabe znieczulenie a temu można zdecydowanie zaradzić.
Zaćma kiedy operować drugie oko?
Lekarze praktykują operację drugiego oka po upływie 14 dni od pierwszej operacji. W celu uzyskania jak najlepszej rehabilitacji wzrokowej im mniej czasu upłynie między operacją pierwszego, a drugiego oka tym lepiej. Głownie jeśli mówimy tu o osobach które poza zmętnieniem soczewki tez cierpią na inne wady wzroku.
Czy po operacji zaćmy muszę nosić okulary?
Nie ma tutaj konieczności noszenia okularów. Z reguły tuż przed operacją dochodzi do ustalenia z pacjentem jego oczekiwań względem zakresu widzenia bez użycia okularów. Pacjent jest stroną która daje wyraźny sygnał czy czy chce po operacji widzieć z bliska bez okularów, a nosić okulary do chodzenia czy odwrotnie, czytać w okularach i chodzić bez okularów. Taka sytuacja jest typowa dla soczewek jednoogniskowych, zapewniających widzenie tylko jednej odległości : do dali lub do bliży. Są to podstawowe soczewki refundowane w ramach NFZ, ale nawet pomiędzy soczewkami jednoogniskowymi istnieją pewne różnice.